Η ζωή και το έργο του Κωστή Παλαμά, εκτός από την εμπεριστατωμένη μελέτη από εκείνους που έχουν εντρυφήσει ουσιαστικά και όχι επιδερμικά στο Μεγαλείο των δημιουργημάτων του, έχουν δυστυχώς γίνει και αντικείμενο εκμετάλλευσης και παραχάραξης από τους αναιδείς και θρασείς μπολσεβίκους, οι οποίοι φροντίζουν όποτε τους δίνεται η ευκαιρία να καπελώνουν πρόσωπα και καταστάσεις, τα οποία ουδεμία άμεση ή έμμεση σχέση είχαν με την διεστραμμένη ιδεολογία τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα διαστρέβλωσης των απόψεων του Κωστή Παλαμά αποτελεί τόσο η “μελέτη” του αρχιμπολσεβίκου του ΚΚΕ Νίκου Ζαχαριάδη με τίτλο “Ο αληθινός Παλαμάς”, όσο και η απολογία του “φαρμακοχέρη” Δημήτρη Κουφοντίνα της εγκληματικής οργάνωσης 17 Νοέμβρη. Η δράση των αριστερών αυτών εγκληματιών ήταν τελικά ένας “υπομνηματισμός” στον Παλαμά. Ιδιαίτερα η περίπτωση του Κουφοντίνα, ως η πιο πρόσφατη απόπειρα αυθαιρεσίας και καπηλείας πάνω στο Παλαμικό έργο, μας δίνει την αφορμή για να ξεδιπλώσουμε την γενικότερη αντιμαρξιστική και αντικομμουνιστική – αντιμπολσεβικική τοποθέτηση του συγκεκριμένου Πνευματικού Γίγαντα. Στην πολύωρη απολογία του ενώπιον του δικαστηρίου, τον Ιούλιο του 2003, ο Κουφοντίνας απήγγειλε Παλαμά, σε μια ολοφάνερα απεγνωσμένη προσπάθεια να ταυτίσει το έργο του Εθνικιστή Ποιητή με τις εγκληματικές ιδεοληψίες και ενέργειες των κομμουνιστών δολοφόνων της 17 Νοέμβρη. Βεβαίως, ο καταδικασμένος εγκληματίας μπορεί με αυτόν τον τρόπο να θέλησε να αποδεχθεί όσα στο προοίμιο της απολογίας του αρνήθηκε ότι έπραξε, συμφωνώντας επί της ουσίας με τις πραγματικές απόψεις και ιδέες του Παλαμά:
“Βοσκοί, στη μάντρα της Πολιτείας οι λύκοι! Οι λύκοι! Στα όπλα, Ακρίτες! Μακριά και οι φαύλοι και οι περιττοί, καλαμαράδες και δημοκόποι και μπολσεβίκοι, για λόγους άδειους ή για του ολέθρου τα έργα βαλτοί.”
Tο παραπάνω απόσπασμα εγράφη από τον ποιητή ως κάλεσμα εθνικού συναγερμού μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, για την οποία βεβαίως μέγιστη ευθύνη είχαν και οι μπολσεβίκοι του Λένιν και του Τρότσκι, αφού τα είχαν συμφωνήσει με τον σφαγέα του Μικρασιατικού Ελληνισμού Κεμάλ Αττατούρκ και τον βοήθησαν ποικιλοτρόπως, στο αποτρόπαιο έργο του. Τα πράγματα γίνονται ακόμη χειρότερα για τον σύγχρονο λαθρεπιβάτη του οχήματος της σκέψης του Παλαμά, καθώς ο τελευταίος φαίνεται ότι βάζει στο ίδιο καλάθι των αχρήστων τον Λένιν, με τον Καίσαρα, τον Νέρωνα, και τον Ροβεσπιέρο:
“Καίσαρες, Νέρωνες, λογής, Λένιν και Ροβεσπιέρων Φιλοσοφίες, είν΄ αρκετά τα δάκρυα των μητέρων Για να σας πνίξουν! Ώ γοερά ποτάμια των αιμάτων Και κορωνάτων και λαϊκών, μαρτύρων και θυμάτων!”
Την ίδια στιγμή, ο αδίστακτος τρομοκράτης και εγκληματίας Κουφοντίνας αποδεχόταν μεν στην απολογία του ότι η 17Ν ενεπνέετο από την “Αριστερά του Λένιν”, αλλά ως…“Παλαμικός”, μάλλον θα έπρεπε να ενστερνίζεται και την άποψη του ποιητή ότι τέτοιου είδους “φιλοσοφίες” έχουν ως αποτέλεσμα “ποτάμια των αιμάτων”. Όσοι, μάλιστα, φροντίζουν να ζουν και να κινούνται σύμφωνα με το περιεχόμενο αυτών των “φιλοσοφιών”, στο τέλος θα πνιγούν από τα δάκρυα των μητέρων, που θρηνούν για τον άδικο χαμό των παιδιών τους. Αξίζει πάντως να σταθούμε στο απόσπασμα του απαγγελθέντος από τον Κουφοντίνα, ενώπιον του δικαστηρίου, ποιήματος “Οι Πατέρες”, που γράφτηκε από τον Παλαμά το 1915 και το οποίο πολλοί στο παρελθόν θέλησαν να εκμεταλλευθούν:
“Παιδί μου, το Περιβόλι μου που θα κληρονομήσεις, όπως το βρεις κι όπως το δεις να μη το παρατήσεις…”
Ο ποιητής συνεχίζει με παραινέσεις και υποδείξεις για το πώς το “περιβόλι”, δηλαδή η Ελλάδα, θα καλυτερέψει, και καλεί τους επίγονους να γίνουν “οργοτόμοι, φυτευτές και διαφεντευτές”. Συνεχίζοντας ο Παλαμάς, και έχοντας υπόψιν του ότι ο πόλεμος που εμαίνετο την εποχή εκείνη θα μπορούσε να έχει αντίθετο του αναμενόμενου αποτέλεσμα, καλεί τους Έλληνες “κι αν είναι κι έρθουν χρόνια δίσεχτα, πέσουν καιροί οργισμένοι…” να μην φοβηθούν τον χαλασμό, αλλά να χτίσουν κάστρο στο Περιβόλι και να ταμπουρωθούν μέσα του “για πάλεμα, για μάτωμα, για την καινούργια γέννα”. Είναι προφανές ότι αυτή η “καινούργια γέννα” δεν έχει καμία σχέση με τα παρακμιακά ιδεώδη των αριστερών τρομοκρατών. Για τον Παλαμά, η νέα εποχή που περιμένει να έρθει δεν έχει σχέση με την Αριστερά και με όσα αυτή πρεσβεύει. Άλλωστε, στον “Κύκλο των τετράστιχων”, συλλογή η οποία εκδόθηκε το 1929, αναρωτιέται αν ο κομμουνισμός είναι επιστροφή σε σκοτεινές εποχές:
“Έρχεται ξανά η λατρεία του μεσαίωνα, λες, η μία μπρος στη φλόγα και του ίδιου ενός βωμού; Μπα! Και Θεοί κι αντίθετοι πάντα. Του Λένιν η βασιλεία και το σήμαντρο του Θωμισμού”.
Βεβαίως, στην παρακμιακή εποχή, την οποία ζούμε, δεν προξενεί καμία απολύτως εντύπωση η ευκολία με την οποία ο κάθε επιτήδειος είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει και να διαστρεβλώσει ποιητές, φιλοσόφους, πολεμιστές, Ιεράρχες, πολιτικούς του παρελθόντος για να δικαιολογήσει τις δόλιες και ποταπές πράξεις του, κρατώντας μόνο ό, τι τον συμφέρει και αποκρύπτοντας παντελώς ό, τι τον ενοχλεί και δεν τον βοηθά στους σκοτεινούς σκοπούς του. Κάνοντας, λοιπόν, χρήση αυτής της διαπίστωσης και εμπνεόμενοι από τον διαχρονικό και Ελληνικό μέχρι το μεδούλι ποιητικό λόγο του Κωστή Παλαμά, θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε την στάση του Κουφοντίνα, του Ζαχαριάδη και όλων των άλλων αριστερών επίδοξων σφετεριστών της σκέψης του Μεγάλου Ποιητή με ένα τετράστιχο από τον “Δωδεκάλογο του Γύφτου”:
“Ω αγκαλιάσματα της πόρνης! Ω γυμνώματα! Ω φιλιά! Ω της κόρης που ντροπιάζεται δάκρυα και ξεφωνητά!”
Μάλιστα, είναι ο ίδιος ο Παλαμάς ο οποίος φροντίζει να ξεκαθαρίσει ότι το έργο του δεν έχει καμία σχέση με τον κομμουνισμό. Το 1913 έγραψε ένα ποίημα με τίτλο “Εμείς οι εργάτες”, το οποίο δημοσιεύθηκε αρκετά χρόνια αργότερα, το 1928, στην συλλογή “Δειλοί και σκληροί στίχοι”. Ο Ανδρέας Καραντώνης έγραψε τότε, με περισσή χαρά ομολογουμένως, ότι επρόκειτο για “ποίημα καθαρά κομμουνιστικό”. Ο Παλαμάς με επιστολή του στο περιοδικό “Νέα Εστία”, στις 24 Φεβρουαρίου 1930, απαντά, μεταξύ άλλων, τα εξής:
“Άσχετα με την συγκίνηση που μου προξενεί ο σεβασμός με τον οποίον ο κριτικός μιλεί για το έργο μου, είναι ανάγκη να σαφηνίσω σήμερα μια του φράση. Χαρακτηρίζει το ποίημά μου λέγοντάς το καθαρά κομμουνιστικό. Δεν είναι… Τον καιρό εκείνο (σ. σ. Εννοεί ο Παλαμάς τον χρόνο που συνέγραψε το ποίημα) δεν είχα καμία γνώση ούτε της φιλοσοφίας ούτε του ονόματος του κομμουνισμού, καθώς υστερότερα θα ξεδιπλωνόταν και στην κρατική εφαρμογή του που θα παρουσιαζόταν… Το ποιηματάκι που αναφέρει ο κ. Καραντώνης είναι φιλεργατικό, κάτι που αρκετά διαφέρει από τον μπολσεβικισμό”.
Κατά τ’ άλλα, ο Παλαμάς “ήταν κομμουνιστής”, ενώ φαίνεται ξεκάθαρα τόσο από το απόσπασμα της επιστολής που παραθέσαμε, όσο και από τα προηγούμενα λεγόμενά του το ακριβώς αντίθετο.
Ο Τιτάνας αυτός του Πνεύματος άφησε την τελευταία του πνοή στις 27 Φεβρουαρίου του 1943, στις 3:20 το πρωί. Η κηδεία του, η οποία έγινε την επόμενη ημέρα, μετατράπηκε σε μια μεγάλη πατριωτική εκδήλωση. Χιλιάδες Έλληνες (πλην του ΕΑΜ και του ΚΚΕ) συνόδευσαν τον νεκρό ποιητή στον τάφο του, αψηφώντας τα μέτρα που είχαν λάβει οι κατακτητές για να εμποδίσουν εκδηλώσεις που θα μπορούσαν να μετατραπούν σε αντικατοχικές. Η παλλαϊκή (πλην κομμουνιστών) συμμετοχή στην κηδεία του υπήρξε μια κορυφαία πράξη Εθνικής αντίστασης, μια πράξη αγνή, ακέραια, ατόφια, πάνω από μικρότητες και διχασμούς. Εκτός, όμως, από την μη παρουσία του ΚΚΕ και των παραφυάδων του (ΕΑΜ, ΕΠΟΝ, κτλ) στην κηδεία του Παλαμά, υπάρχουν κι άλλες αποδείξεις της μη επισήμανσης της προσωπικότητάς του από τους εγχώριους πράκτορες της Μόσχας. Η “Κομμουνιστική Επιθεώρηση” στα τεύχη 11 και 12 (Μάρτιος και Απρίλιος 1943) δεν αναφέρει ούτε μια λέξη για τον θάνατο του Κωστή Παλαμά και την κηδεία του. Η ίδια ακριβώς σιωπή επικρατεί και στην “Ιστορία της Εθνικής Αντίστασης 1940-45”, στην επίσημη δηλαδή έκδοση του ΚΚΕ, η οποία ομοίως δεν γράφει απολύτως τίποτα για το συγκεκριμένο θέμα.
Βλέποντας αργότερα, τα εγχώρια όργανα του μπολσεβικισμού και του σοβιετικού ιμπεριαλισμού την τεράστια απήχηση την οποία είχε ο αποθανών στον Ελληνικό Λαό επιχειρούν μέχρι και σήμερα να καπηλευθούν τον Παλαμά και το έργο του, να τον διαστρεβλώσουν και να τον χρησιμοποιήσουν για την εξυπηρέτηση των στενών και φτηνών συντηρητικών συμφερόντων τους. Η προσπάθειά τους δεν θα περάσει, αλλά θα πέσει μέσα στον βούρκο της δυσοσμίας που ο ανθελληνικός και απάνθρωπος μπολσεβικισμός έχει δημιουργήσει με τις εφιαλτικές ανεδαφικές απόψεις του. Πάντως, ο Κωστής Παλαμάς ήταν αμείλικτος και ως προς την παρακμή και την σήψη που μαστίγωνε και ταλαιπωρούσε την Ελλάδα των αρχών του 20ου αιώνα, πριν από την Επανάσταση του 1909. Κάθε ομοιότητα με την σημερινή θλιβερή πραγματικότητα της Ελλάδος του “συνταγματικού τόξου”, των Μνημονίων και της λαθρομετανάστευσης μάλλον θα πρέπει να θεωρηθεί…συμπτωματική:
“Σκύλος κοκκαλογλύφτης φέρνει γύρα κράκ! τάκ! τῆς γειτονιᾶς τοὺς τενεκέδες. Ὁ ποσαπαίρνης μὲ τὸ θεσιθήρα γιὰ τὴν πατρὶς καυγὰ στοὺς καφενέδες. Οἱ γάτοι λιγεροὶ στὰ κεραμίδια ταιριάζουν ἐρωτόπαθους γιαρέδες. Φαγοπότι, ξαπλωταριό, τὰ ἴδια. Τὰ θέατρα, τὶς ταβέρνες, τὰ πορνεῖα, φάμπρικες, μπάνκες, σπίτια, ἀποκαΐδια, τ’ ἀνταμώνει ἀττικώτατη ἁρμονία. Καὶ κοιμισμένη στὰ ὄνειρά της βλέπει μουρλὴ γλωσσοκοπάνα Πολιτεία τὸν Περικλῆ. Μὰ ὁ Χασεκὴς τῆς πρέπει. ”
Ο αντιαστός και αντιμπολσεβίκος Κωστής Παλαμάς μας άφησε ως παρακαταθήκη το έργο του, όχι για να το “παπαγαλίσουμε” ή να το αποκόψουμε από τις ρίζες του, αλλά για να εμπνευστούμε ενεργητικά και ευεργετικά απ’ αυτό, ακριβώς για να γίνουμε κάποτε οι Γκρεμιστές και οι Κτίστες!
ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΣΤΟΡΑΣ
Διαβάστε περισσότερα στο 14ο τεύχος του Περιοδικού “Μαίανδρος” που κυκλοφορεί.